SI DO TE PERFUNDOJE UNIVERSI?

Parashikimi se kur do të përfundojë universi varet së pari nga mënyra se si do të përfundojë universi. Unë jam pak jashtë elementit tim këtu, por me sa kuptoj, ekzistojnë disa teori konkurruese rreth asaj se si do të përfundojë universi, dhe asnjë teori nuk gëzon besimin e plotë të fizikantëve teorikë.

Për disa dekada, skenari më i mundshëm supozohej të ishte i ashtuquajturi Big Crunch: një përmbysje e Big Bengut në të cilin universi tkurret dhe shembet në një singularitet. Vlerësimet për këtë skenar janë në dhjetëra miliarda vjet nga tani.

Skenari më popullor sot është ai i një ftohjeje të madhe (i referuar edhe si Vdekja nga nxehtësia), në të cilin zgjerimi i universit në mënyrë asimptotike i afrohet një gjendje ekuilibri termodinamik dhe universi ngrihet funksionalisht nga ndryshimi. Vlerësimet për këtë skenar janë në qindra miliarda deri në triliona vjet nga tani.

Sipas një teorie tjetër, të quajtur Big Rip, zgjerimi i universit po përshpejtohet në mënyrë eksponenciale në mënyrë që përfundimisht të shpërthejë. Vlerësimet për këtë skenar janë rreth 2.8 miliardë vjet nga tani.Në krye të këtyre ekzistojnë edhe teori të tjera. Megjithatë, në fund të fundit, njohuritë tona për universin dhe natyrën e tij janë aq të paplota sa thjesht nuk mund të themi me siguri se kur do të përfundojë, e lëre më se si do të përfundojë.

 PSE TOKA ESHTE E VECANTE?

Ne mbare sistemin diellor,planeti yne eshte i vetmi qe ka uje dhe jete te gjalle.Ja pra,cka e ben ate kaq te veante.Toka eshte planeti i trete ne radhe duke u nisur nga Dielli,ndaj ne perftojme sasine e duhur te drites dhe ngrohtesise per vazhdimesine e jetes.Sikur te kishte qene disi me prane Diellit,atehere do te ishte me teper nxehte dhe neqoftese do te kishte qene disi me larg,atehere do te ishte teper ftohte.

    

“Dëgjoni gjatë gjithë kohës se si Marsi është i ngjashëm me Tokën, por nëse do të 
çoheshit në Mars, nuk do të ndiheshit aspak të lumtur atje”,- tha Don Brownlee, një astronom në Universitetin e Uashingtonit, për Space.com në 2008. Nuk është si Toka”.

 A KA JETE NE MARS?

Toka eshte i vetmi vend ne Gjithesi ku dihet te kete jete,por gjithashtu edhe Marsi,per nga perberja e tij shkembore mund te kete pasur jete gjithashtu.Ky planet i kuq shume kohe me pare ka qene i ngrohte dhe i lagesht.Atje ku ka uje,mund te kete jete,ndonese si ajo forme jete qe nohim ne...

 A THITH NJE VRIME E ZEZE GJITHCKA QE NODHET PRANE SAJ?

Nuk eshte plotesisht keshtu.Dihet qe forca e rendeses e nje vrime te zeze eshte e fuqishme,por ajo nuk mund te thithe te gjithe materien.Duket se asaj i ben balle nje materie e erret e mistershme.Nje vrime e zeze e zakonshme eshte nje yll i shkaterruar po ne qender te galaktikes ndodhet nje vrime e zeze. Ajo eshte jashtezakonisht e dendur dhe e rende dhe ka nje force rendese shume te fuqishme.

                                                                             

 SA PLANETE KA NE KOZMOS?

Planeti yne,Toka,ka 7 planete fqinj.Se bashku perbejne nje familje me tete planete kryesore kryesore qe ushetojne rreth e qark Diellit te cilat se bashku formojne Sistemin Diellor.Pervec Diellit dhe planeteve,sistemi diellor perfshin Hena,planete xhuxhe,asteroide dhe kometa.

 CFARE ESHTE UDHA E QUMESHTIT?

Udha e qumeshtit eshte galaksia ku gjendet edhe planeti yne.Ajo perbehet nga rreth 1000 miliarde yje.Udha e qumeshtit eshte nje galaksi ne trajte sprialeje.Quhet keshtu sepse ne nje nate te kthjellet,mund te dallojme ne qiell pjese te saja qe duken si nje fashe drite ngjyre qumeshti.

 GJITHESIA PO ZGJEROHET

Ne tri minutat e para te jetes,Gjithesia shpertheu ne menyre marramendese ; nga dicka qe ishte miliarda here me e vogel se nje atom,ne nje gje te stermadhe sa galaktika jone,Udha e Qumeshtit.

Qe atehere,ajo vazhdon te zgjerohet me afersisht 72 km ne cdo sekonde.

 FAKTE INTERESANTE:

• Ne hapesire NUK te degjon askush nese bertet
• HAPESIRA nuk ka TEMPERATURE
• Ne HAPESIRE ka FORCE RENDESE
• 1.3 milion toka mund të përshtaten brenda diellit - dhe dielli ynë konsiderohet një yll me madhësi mesatare
• Për vite me radhë besohej se Toka ishte i vetmi planet në sistemin tonë diellor me ujë. Kohët e fundit, NASA zbuloi se ende ekziston ujë i rrjedhshëm në Mars
• Kometat janë mbetje  nga krijimi i sistemit tonë diellor rreth 4.5 miliard vjet më parë. Ato përbëhen nga rërë, akull dhe dioksid karboni.
• Nëse do të ishit të aftë të fluturonit një aeroplan në Pluton, udhëtimi do të zgjaste më shumë se 800 vjet.
•  Perëndimi i diellit në planetin Mars merr ngjyrë blu.  

SHPERTHIMI I MADH BIG BANG 

Gjithesia zuri fill me nje shperthim qe ndodhi ne nje fragment sekonde rreth 13.7 miliarde vjet me pare,por ai nuk nuk qe i zhurmshem.Tingulli duhet te kete nje material permes te cilit mund te transmetoje dridhjet e tij,keshtu qe perpara se te fillonte cdo gje,nuk kishte asnje mundesi qe ai "te degjohej".Gjithe sa ndodhi,ishte nje pamje e mahnitshme ,qe e quajme Shperthimi i Madh.

 KUR ZURI FILL UNIVERSI?

Astronomet mendojne se,nje here e nje kohe,gjithcka ne Univers ishte ishte e mbedhur brenda nje molloku jashtezakonisht te vogel.Me pas,rreth 15 miliard vjet me pare,ndodhi nje shperthim me permasa gjigante,te cilin ata e quajten Big Bang

 

CFARE ESHTE HAPESIRA KOZMIKE OSE NDRYSHE KOZMOSI?

 

Hapesira kozmike,ose ndryshe i njohur si kozmosi,eshte hapesira qe ekziston midis trupave qiellore,perfshire ktu. Mbare bota,dhe gjithcka tjeter qe shtrihet pertej saj eshte pjese e Universit.

Ne Univers bejne pjese te gjithe yjet dhe planetet,Toka me bimet dhe kafshet,une dhe ju.

Me nje fjale,GJITHCKA